روابط پرتنش ترکیه با اتحادیه اروپا

صفحه سیاسی - تاریخ: 28-12-1395, 00:01

روابط ترکیه با اتحادیه اروپا در سال 95 با فراز و فرودهای پرحاشیه‌ای مواجه بود و هنوز هم طرفین روابط پرتنش و ناپایداری را در پیش گرفته‌اند و به نظر می‌رسد مسیر کنونی به سمت و سوی سردی روابط درحال پیشرفت است. در اوج این تعارضات روزافزون آلمان و هلند مخالف برگزاری گردهمائی دولتمردان ترکیه با مهاجرین ترک تبار به خاطر هماهنگی برای برگزاری همه پرسی قانون اساسی ترکیه در ماه آینده میلادی هستند. هلند حتی حاضر به صدور اجازه ورود وزیر خارجه ترکیه به خاک این کشور نشد و اگرچه بعداً کمی نرمش نشان داد ولی با اصل برپائی چنین تحرکاتی با اهداف سیاسی مورد نظر اردوغان و دستیارانش همچنان مخالف است و انعطاف چندانی نشان نمی‌دهد. با این حال، تنش در روابط آنکارا با اتحادیه اروپا به مسائلی مهم‌تر بر می‌گردد و کاملاً بعید به نظر می‌رسد که تفاهم زودرسی در کار باشد. اتحادیه اروپا با شدت عمل اردوغان علیه مخالفین و برخورد قهرآمیز با رسانه‌ها و ارباب جراید کاملاً مخالف است. اردوغان از فردای شکست کودتای مشکوک به برکناری، بازداشت و محاکمه مخالفین در مقیاس میلیونی! پرداخته و تقریباً بدون استثنا هیچ تشکل اداری و نهاد حکومتی از تعرض اردوغان و دستیارانش مصون و محفوظ نمانده است. ارتش، نیروهای امنیتی، پلیس، نظام قضائی، ادارات دولتی و سایر ارکان قدرت در معرض نوعی تسویه حساب سیاسی قرار گرفته‌اند. شدت و دامنه عملیات به ویژه سرعت عمل نیروهای سرکوبگر به حدی غیرمنتظره است که مخالفین معتقدند فهرست برکناری‌ها، بازداشت‌ها و محاکمات کنونی، حتی قبل از کودتای نافرجام تهیه شده بوده ولی کودتا صرفاً باعث تسریع در اجرا و تشدید دامنه برخوردها شده است.
علاوه بر این ترکیه در دوره نخست وزیری احمد اوغلو توانست نقطه نظرات خود را به اتحادیه اروپا تحمیل کند و با تعهد اروپا به پرداخت یک باج 6 میلیارد یوروئی، ترکیه متعهد شد که مانع شکل گیری موج جدید پناهندگان و مهاجرین به سمت اروپا از طریق سواحل خود شود. این نکته از آن جهت اهمیت دارد که به محض سستی و تردید اروپا در اجرای تعهداتش، اردوغان تهدید و اخطار کرد که جلوی موج جدید مهاجرین را نمی‌گیرد و حتی آنها را تشویق می‌کند به اروپا بروند. همین امر به طرفین به خوبی نشان داده است که چنین روابطی تا چه اندازه مبهم، شکننده و به شدت آسیب پذیر است.
موضوع مهم‌تر در این زمینه تصمیم اروپا به کنار گذاشتن درخواست تاریخی ترکیه برای پیوستن به اتحادیه اروپا است که عموماً طرف‌های اروپائی با سردی از آن استقبال کرده‌اند و حتی بعضاً با جملات کنایه آمیزی مراتب موافقت خود برای هزاره بعدی! را وعده می‌دهند که خود به منزله عدم تحقق آن و تلقی موضوع به عنوان امری محال است. این پدیده همواره مقامات رسمی ترکیه در ادوار مختلف را به شدت رنج داده که آنها در پشت دروازه‌های اروپا باید منتظر بمانند ولی کشورهای کم اهمیت‌تر با پیوستن به اتحادیه اروپا از مواهب آن بهره‌مند نشده‌اند البته با روی کار آمدن ترامپ و تهاجم سنگین وی علیه اصل موجودیت و بقای اتحادیه اروپا، شاید اردوغان و دستیارانش به موضوع پیوستن به اتحادیه‌ای که ارکانش مورد تردید قرار گرفته، به عنوان یک اولویت جدی نمی‌نگرند.
این نکته به ویژه پس از تصویب طرح خروج انگلیس از اتحادیه اروپا تحت عنوان «برگزیت»، ابعاد تازه‌ای پیدا کرده و خروج فرانسه و هلند از اتحادیه اروپا تحت حاکمیت احتمالی راستگرایان افراطی همچون «مارین لوپن»، را دامن زده است.
ترکیه با همراهی در بسیاری از طرح‌های شیطانی غرب و به ویژه ناتو، در ایجاد کانون‌های بحران در کشورهای منطقه از جمله نقش آفرینی جنون آمیز در ایجاد، تشکیل، آموزش، تجهیز و حمایت از تروریست‌ها در عراق، سوریه و سایر کشورها و تخصیص پایگاه هوائی «اینجرلیک» به این طرح‌های توطئه آمیز، انتظار دارد که در بسیاری از موارد، اتحادیه اروپا در قبال مسائلی که در ترکیه می‌گذرد، با اغماض و حتی همراهی برخورد کند و علیه اردوغان و دستیارانش جوسازی و برخورد نکند. اردوغان در این مقوله حتی به قیمت بدنامی و رسوائی در قاچاق نفت و اسلحه برای داعش هم جلو رفت و در مقیاس جهانی هم از بی‌آبروئی به خاطر همدستی با تروریست‌ها استقبال نمود ولی در میدان عمل همان کشورهای عضو ناتو هم حاضر نشدند با سایر اهداف و برنامه‌های نامبرده همراهی کنند و یا حداقل در برابر بلندپروازی‌ها و یکه تازی‌های اردوغان سکوت اختیار کنند. البته غرب نگران است که با تبدیل شدن اردوغان به یک دیکتاتور جدید در منطقه، به خاطر همراهی و همدستی با وی بدنام‌تر شود و ناچارباشد که هزینه‌های زیادی بپردازد ولی از شواهد و قرائن موجود چنین استنباط می‌شود که اتحادیه اروپا با این رفتارهای جنجالی در برابر اردوغان، اهداف سیاسی- تبلیغاتی خاصی را دنبال می‌کند و صرفاً درصدد ایجاد یک حاشیه امن برای خودش است وگرنه با بسیاری از دیکتاتورهای بدنام‌تر از اردوغان، حتی همین حال همکاری می‌کند و در برابر جنایات و شرارت‌های آنها از جمله عربستان، نه تنها سکوت کرده بلکه همکاری و همراهی بسیار صمیمانه و نزدیکی را به نمایش گذاشته است.